Պատմություն և առաքելություն

Պատմություն

Դիլիջանի կենտրոնական դպրոցը հանդիսանում է «Այբ» համակարգի դպրոց: Դիլիջանի կենտրոնական դպրոցը ստեղծվել է 2013 թվականին «Այբ» կրթական հիմնադրամի կողմից` ՀՀ Կենտրոնական բանկի հետ համագործակցության արդյունքում: Դիլիջանի կենտրոնական դպրոցում իրականացվող ծրագրերի բովանդակությունը մշակվում և վերահսկվում է «Այբ» կրթական հիմնադրամի կողմից:

Առաքելություն

Մեր առաքելությունն է ազգային ու համամարդկային արժեքների հիմքի վրա ստեղծել ճանաչողության ու ստեղծարարության դպրոց՝ կրթելու առաքինությանը, ճշմարտությանն ու գեղեցիկին հաղորդ մշակութաստեղծ սերունդներ, որոնք իրենց միասնական գաղափարներով ու աշխատանքով կստանձնեն հզոր և ոգեղեն պետություն կերտելու պատասխանատվությունը։

Մեր համոզմունքը
  • Մենք համոզված ենք, որ յուրաքանչյուր երեխա օժտված էակ է, ուստի կրթության նպատակներից մեկը դառնում է հոգևոր-մտավոր «պեղումնաբանության» շնորհիվ այդ օժտվածության հայտնաբերումը, և մենք ստեղծել ու ստեղծում ենք նախադրյալներ, միջավայր ու պայմաններ այդ առաքելության իրագործման համար։ Հոգևոր-մտավոր «պեղումնաբանության» արդյունքում օժտվածությունը հայտնաբերվում է երեխայի ներհայեցողության ու ինքնարարման միջոցով։ Հայտնաբերելը, ապա հայտնագործելը դառնում է կրթության ամենակարևոր նպատակներից մեկը, որն էլ իր հերթին հանգեցնում է ինքնաճանաչության, հայրենաճանաչության ու աշխարհաճանաչության։ Գիտելիքը փոխակերպվում է մտածողության, աշխարհայացքի և կենսակերպի։
  • Մենք համոզված ենք, որ կրթությունը գիտության  և արվեստի «համաձուլվածք» է, որը ծնվում է երևակայության, ազատության ու սիրո օրգանական հյուսվածքից, այլ ոչ թե մեխանիկական հրամայականներից ու «իներտ» գաղափարներից։
  • Մենք համոզված ենք, որ արդի և ապագա ապամարդկայնացումը կանխելու համար կրթության բովանդակությունը պետք է հիմնված լինի հոգևոր-մշակութային արժեքների վրա՝ նպաստելով համալիր կամ ամբողջական մարդու կերտմանը, անընդհատ ուշադրության կենտրոնում պահելով մտքի, հույզի, զգայության ու ինտուիցիայի զարգացումն ու դրանց ամբողջականությունը։ Ողջ կրթության հիմնական սկզբունքը եղել և մնում է հաղորդակից դարձնել աշակերտներին  համամարդկային լավագույն մտքին։
  • Մենք համոզված ենք, որ ազգային ու համամարդային ժառանգությունն է այն մտավոր և հոգևոր պեղումնաբանության հումքը, որի ճանաչումը երեխաների մեջ սերմանում է ժառանգորդ լինելու գիտակցությունը, հետևաբար՝ պատասխանատվության զգացումը այն ժառանգության հանդեպ, որի պահպանման միակ գրավականը այն զարգացնելն ու վերա-ստեղծագործելն է։ Ոչ միայն իմ ժառանգությունը, այլ նաև մեր ժառանգությունը, ոչ միայն ազգային, այլ նաև համամարդային ժառանագությունը։ Ժառանգության հանդեպ պատասխանատվությունը միասնության զգացողություն ու գիտակցում է արթնացնում։ Լինել ժառանգորդը մարդկության այն մասի, որը խիզախել է հանուն բարու, գեղեցիկի, ճշմարտության։ Կրթության պատմությունը նաև հերոսական պատմություն է։ Ուսուցիչ, գիտնական, գրող, նկարիչ ու երաժիշտ լինելը պահանջել ու պահանջում է քաջություն։ Սովորելը, ինչպես նաև սովորեցնելը մեծ խիզախում է։
  • Մենք համոզված ենք, որ կրթության կարևոր առաքելություններից է նաև երեխաների մեջ խթանել իմաստավորելու և վերաիմաստավորելու մղումը։ Մղել նրանց մտորելու, խորհելու, ներհայելու ու ամենակարևորը՝ երազելու։ Ավելին՝ կանխելով ներաշխարհը իմաստազկումից, հագեցնել այն ստեղծագործ էներգիայով, ապագայում ճառագելու վստահությամբ։ Եվ ի վերջո ճանաչողության միջոցով հաշտեցնել ներքին ու արտաքին աշխարհների խզումը, Ճաշակելով ներդաշնակ ապրելու երջանկությունը։ Կյանքի նկատմամբ քննադատական-վերլուծական վերաբերմունքը «արդարացվում» է ապագա համադրման գաղափարով։
Արժեքներ

Դիլիջանի կենտրոնական դպրոցի արժեքները խարսխված են համամարդկային և քրիստոնեական արժեհամակարգերի վրա, որոնք անբաժանելի են ազգային արժեհամակարգից և հանդիսանում են վերջինիս քաղաքակրթական և հոգևոր հիմքը։ ԴԿԴ աշակերտի նկարագրի հիմքում ընկած են ութ առաքինությունները, որոնց ձևավորմանն ուղղված է դպրոցի կրթական և դաստիարակչական գործունեությունը: Դիլիջանի կենտրոնական դպրոցի աշակերտին բնութագրող ութ սկզբունքները բաժանված են զույգերի: Առաջին զույգը՝ ճանաչող և արարող, համընդհանուր սկզբունք է: Այն, ըստ էության, համընկնում է մեր դպրոցի «Իմա և արա» նշանաբանի հետ և որպես գլխավոր սկզբունք՝ տարածվում հաջորդող երեք զույգերի վրա: Դիլիջանի կենտրոնական դպրոցի աշակերտը ոչ թե պետք է ձգտի պարզապես ճանաչելու, այլ բարի և բարեբեր ճանաչողության կամ բարեխոհության: Բարին խորհելը և բացահայտելը արդյունավետ ճանաչողության վեկտորն է: Մտքերի բարությունը պետք է արտացոլված լինի նաև մեր գործերի մեջ՝ «Այբ»-ի աշակերտը պետք է լինի հոգատար: Հոգատար է նա, ով սեր ունի իր մեջ, փորձում է մարդկանց համար բարիք գործել, պատասխանատու է և անտարբեր չի անցնում իրողությունների կողքով: Բարեխոհությունն ու հոգատարությունը բարոյական լրացումն են մեր հիմնական սկզբունքի և շեշտում են, թե մենք ինչ տեսակի ճանաչողության և գործերի մասին ենք խոսում: Մարդու ոչ միայն միտքը պետք է կրթված ու զինված լինի առաքինություններով, այլև կամքը պետք է ճիշտ գործի: Մենք ուզում ենք, որ մեր աշակերտները նախաձեռնող լինեն: Նախաձեռնող նշանակում է արի, քաջ, նպատակասլաց, ռիսկի դիմող: Սակայն յուրաքանչյուր նախաձեռնության մեջ պետք է լինել հավասարակշիռ` պահպանելով ներքին խաղաղությունը և ներդաշնակությունը: Նախաձեռնել չի նշանակում անխոհեմ առաջ նետվել, այլ պատասխանատվությամբ մտածել ու խորհել, մարդկանց քո գաղափարի շուրջ հավաքել և դրան մասնակից դարձնել, մարդկանց ծառայել և առաջնորդել: Դիլիջանի կենտրոնական դպրոցի ութնյակի վերջին զույգն է զգոն և բաց: Այս բառերի ընտրությունը նույնպես պատահական չէ. «զգոն» բառը և՛ արդի հայերենում, և՛ գրաբարում ունի խոր իմաստ: Զգոնը նրբազգացն է, զգայունն է իր լավ իմաստով, այն մարդն է, ով զգում է մարդկանց, ով զգում է իրեն, ով ունի ներքին ուշադրություն: Զգոն մարդը հավաքված մարդն է: Մարդկային կյանքն այսօր չափազանգ ցրված է հիշողությունների, զգացմունքների, ապրումների մեջ, և արդի կրթության գերխնդիրն է՝ սովորեցնել մարդուն հավաքվել, ուշադիր լինել և կենտրոնանալ: Զգոնը նաև հակադիրն է անզգամի, երբ մարդն անհաղորդ է իրականությանը և ընդունված բարոյական սկզբունքներին: Եվ վերջապես, որպեսզի այդ հավաքվածությունը չտանի մարդուն ներքին կապանքների ու սևեռումների, նա պետք է լինի բաց: Սա նույնպես կրթության գլխավոր խնդիրներից մեկն է՝ սովորեցնել մարդուն ազատ և բաց լինել, ազատվել ներքին կապանքներից, հաղորդակից լինել իրականությանը: